Deze column zal als gewoonlijk niet beginnen met een blik in de gedachtegang van onze hoofdrolspeler. De reden hiervoor is een verhelderende gebeurtenis op een koude vrijdagavondtraining bij de recreanten. Het was als een Maria-verschijning, als een ingeving van Noach, als het lot dat Frodo treft in The Lord of the Rings Trilogy.
Ik hoor jullie denken: wat is daar gebeurd? Heeft iemand het witte licht gezien? Heeft Henk Reuling de loterij gewonnen, waardoor we eindelijk kussentjes krijgen op de verdraaid harde banken?! Niets van dit is waar. Deze avond werd mijn vredige wereld door elkaar geschud, zoals een hyperactief kind een sneeuwbol heen en weer schudt. Ik zal langzaam naar het moment toewerken…
“I still haven’t been awaken from this dream, even as I go through the daily routine of practices, workouts, and film sessions there’s nothing that can explain the feeling of putting on your game jersey, lacing up your sneakers and competing against another team while getting paid to do what I love“.
In deze quote wordt de droom beschreven van een NBA basketballer die in zijn leven professioneel wil basketballen. Het mooie hieraan is dat een deel van zijn droom het aantrekken van zijn wedstrijdtenue is. Hij is trots dat hij het tenue van zijn team mag dragen en juist dit geeft hem al kracht. Dat hij deel uit maakt van een team die samen strijd voor een gezamenlijk doel. Het is alsof hij een magisch kleed om doet en dit er voor zorgt dat zijn talenten centraal staan en niemand, maar dan ook niemand hier aan hoeft te twijfelen. Schoten missen doen we allemaal, van Wilt Chamberlain, Michael Jordan tot Lebron James, maar dit hoeft er niet voor te zorgen dat wij ons talent onderschatten. Bovendien speelt positivisme een grote rol. Iedere vrijdagavond worden de veteranen van Dedein opgetrommeld voor een trainingspartijtje tegen de jonge veulens van de club. Het was alsof ik het van te voren voelde aankomen. Ik heb extra mijn oude Dedein-tenue van stal gehaald en ik strik mijn veters om weer eens lekker te vlammen met de oude mannen. De training verloopt rustig, wat ballen vliegen erin, enkele acties mislukken, maar niets aan de hand. De magie van de avond zit hem in de filosofische gedachte die er die avond rond gaat. Zo speelt één team altijd voor de winst, maar wanneer ze verliezen wordt het volgende met een grote glimlach gezegd: “We hebben goed gespeeld, maar de volgende partij winnen wij, je leert immers meer van verliezen dan van winnen…”
Ik sta perplex, kijkt versuft om mij heen en zoek naar begrip, naar houvast. Wie kan mij helpen?! Waar moet dit heen?! Ik ben een filosofische addict, ben dol op gezegdes die je zo op een tegeltje kunt schilderen. En die avond werd zoiets mijn hersenen binnen geschoten: “ga dat maar eens verwerken, jongen” hoor ik mijzelf denken. Die avond was mijn avond niet meer, ik schoot bakstenen en mijn passes waren prooi voor de snelvoetige, maar de rest van de avond heb ik met een grote glimlach rondgelopen. Het maakte niet meer uit, de kern van het positivisme werd die avond neergezet.
Noem het slim, noem het naïef, maar er zit een kern van waarheid in. Je aanval speel je vaak op full-auto en er zitten standaard lijnen in. In de verdediging moet je het van werken hebben en goed teamwork, en hier liggen vaak de mogelijkheden. En wanneer jij je niet op de kop laat zitten door het falen, door mislukkingen, dan bén je sterker dan je tegenstander. Continu winnen maakt je lui, het wordt vanzelfsprekend, je leert niets meer. Door partijen en wedstrijden te verliezen kun je progressie maken, maar alleen wanneer je positief blijft. Kijk eens naar jezelf, speelt het niet fijner wanneer je positief bent over jezelf, je team of je tegenstander? Je staat lichter op het veld, de wedstrijd speelt zich in slow-mo af en je stroomt mee met de flow. Wanneer ik dit ervaar denk ik altijd aan de film The Matrix waarbij de hoofdpersoon het vermogen heeft om de tijd te vertragen, waardoor hij beter kan anticiperen op zijn omgeving. What-the-heck? Is dit nou fictie of non-fictie? Tijdens jouw actie lijkt alles er te toe doen, elke hartslag, elke ademhaling en dit doet mij denken aan een zinnetje uit een kinderfilm:
”We breathe. We pulse. We regenerate. Our hearts beat. Our minds create. Our souls ingest”.
Wij hebben het vermogen om mooie dingen te creëren, als we maar doen wat we leuk vinden, als we maar plezier hebben. Op dat moment wordt het natuurlijk. Vergeet de zuurpruimen in je leven en probeer het eens positief te zien. Volgens mij was het Herman Finkers die ooit eens zei: “een optimist realiseert meer dan een realist” en de kern zit hem wel daar in. Het is denk ik het onbegrensde enthousiasme van een optimist om niet op te geven, om te leren van nederlagen en te weten dat morgen de zon weer op komt. Een dag met fresh air, nieuwe kansen en nieuwe mogelijkheden. Denk niet aan gisteren, denk niet aan morgen, maar beleef de actie die je op dit moment mee maakt.
Okay, back to reality. Die avond werd de toon gezet voor mij en ik wist hoe ik in de toekomst moest gaan spelen. Ik moest de juiste mind-set te krijgen. Dit was de theorie… nu de helse realiteit. Hoe werkt het in de praktijk? Door wedstrijden te winnen krijg je zelfvertrouwen en vertrouwen in het team, maar hoe gaat het als het misgaat? Bij iedereen zie je het: de koppies gaan omlaag, er wordt gemopperd én het leukste: de scheidsrechter is de sjaak. “Ja hoor! Als meneer de scheidsrechter nou eens van zijn fluitje een gebruiksvoorwerp maakt dan wordt het misschien nog eens wat!” Als ik naar mijzelf kijk om te zien wat er misgaat, dan merk ik vaak dat ik mijzelf aan het beïnvloeden ben. Er zit iemand op mijn schouder die zegt: “pssst, je bakt er niks van!” en “Noem je dit basketbal? Misschien is turnen wat voor je?” en welke ook populair is: “uhm, tijd voor een wissel?”. Door naar mijn vriend op mijn schouder te luisteren, zorgt het er voor dat ik passief word. Ik bied mijzelf niet meer aan omdat ik verstijft ben en voor mijn verdediger rest er de moeilijkheid om een lantarenpaal te verdedigen.
Hoe los je dit nou op? De belangrijkste stap is het (h)erkennen van het probleem. Als jij je realiseert dat je tegen jezelf aan het praten bent dan ben je al ver. Wanneer je tegen de scheidsrechter begint te mopperen moeten de alarmbellen echt gaan rinkelen. Vaak zie je dan snel hoe dit invloed op je spel heeft, hoe het jouw (positieve) energie weghaalt, jouw ambitie om te winnen. Naast invloed op je eigen spel beïnvloedt het ook jouw team. Het is verstandig om na te gaan hoeveel invloed je hebt op je team en vaak wordt dit erg onderschat. Het team is zo sterk als de zwakste schakel, dit is een bekend spreekwoord. Om die zwakste schakel te zien wil ik niet dat je naar anderen wijst, maar dat je de vinger op jezelf richt. Het hebben van zelfkritiek. Om je te ontwikkelen moet je zelfkritiek hebben, en dit kan pijn doen. Je stelt je kwetsbaar op om erachter te komen wat je zwakke punten zijn en hierbij wordt je geconfronteerd met je ego.
Ik denk dat het voor iedereen die hier problemen mee heeft het belangrijk is om deze situatie op te zoeken en herkenbaar te maken voor zichzelf. Alleen dan zorg jij ervoor dat alleen jij diegene bent die jouw prestatie beïnvloedt, maar wel op een positieve manier.
Michiel