Het is mij gelukt! Deze zomer had ik mij voorgenomen om iedere week te gaan basketballen en het is gelukt. Ik heb elke week alleen of samen met iemand aan mijn schot gewerkt en 1 tegen 1 gespeeld. In de week dat het regende, want we leven nog steeds in Nederland, heb ik filmpjes gekeken op youtube van NBA sterren zoals Steve Nash, zodat ik de volgende week dubbel zoveel inspiratie en zin had om te basketballen.
Heel fijn, maar in deze situatie heb ik er eigenlijk niks aan. Het is de warming-up van de eerste wedstrijd en ik ben zenuwachtig! Ik heb het koud en warm te gelijk, ik zweet terwijl ik nog niks doe en ik heb vanaf vanochtend al een droge mond. Daarnaast kan ik mij niet concentreren op mijn schot en gaan alle ballen mis. Dit terwijl ik in de zomer zelfs onder druk de ballen nog tegen een hoog percentage wist te scoren. Bij elk gemist schot zak ik dieper de grond in en ik begrijp er niets van…
TIME-OUT!
Het probleem dat hier beschreven wordt, is een veelvoorkomend probleem, waarbij de basketballer zich geen houding weet te geven voor de spanning die vooraf aanwezig is van een wedstrijd. Deze spanning heeft niks te maken met de technische kwaliteiten van een persoon en komt dus bij iedere basketbalspeler of speelster voor. Ondanks dat je zoveel hebt geoefend in de zomer, kan het voorkomen dat je denkt dat het in de wedstrijd niet zal lukken en creëer je voor jezelf een soort faalangst. Deze angst voor mislukking kan er voor zorgen dat je niet presteert zoals je zou willen en dat je begint te twijfelen aan je eigen capaciteiten.
Waarom denken we dat het niet zal lukken? Hoe krijg ik genoeg zelfvertrouwen en zelfkennis? En is het iets waar we aan kunnen werken of hebben alleen getalenteerde mensen dit vermogen? Deze vragen geven eigenlijk de factoren weer van het probleem, namelijk bewustzijn, zelfvertrouwen en ontwikkeling. Als we kijken naar het woord zelfvertrouwen, dan zegt dit woord eigenlijk: ‘het hebben van vertrouwen in jezelf’. Maar waar moet je op vertrouwen bij basketbal? Het is daarom handig om te weten wat jouw sterke en zwakke eigenschappen zijn. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je een prima dribbel hebt, maar een minder schot. Of een uitstekende pass bezit, maar minder goed kan dribbelen. Het weten wat jouw sterke en zwakke punten zijn, heeft als voordeel dat je hiervan gebruik kunt maken in een wedstrijd. Als je een prima inside dribbel hebt en je schot wilt bijvoorbeeld niet vallen, dan kun je proberen om voordeel te halen uit jouw dribbel naar de basket. Zo maak je gebruik van jouw eigen kracht en help je hiermee jezelf en jouw team. Maar… het missen van een schot betekent niet dat je niet meer moet schieten. Het zorgt er juist voor dat jij een punt hebt waarop jij je kunt ontwikkelen en verbeteren. Zie de mogelijkheid voor je dat jij zowel een goed schot hebt als een goede dribbel inside. Deze vaardigheden geven jou een groter voordeel in de wedstrijd!
Uitschakelen van het falen
Veel basketballers hebben veel vertrouwen, tot het ene moment dat het misgaat en ze aan zichzelf beginnen te twijfelen. “Ik wist dat die bal mis zou gaan, de volgende keer pass ik hem af” of “mis ik nou weer die lay-up, ik help mijn team meer als ik maar niet meer inside ga”. Wanneer je bewust bent van jouw eigen kwaliteiten, dan is de volgende stap het uitschakelen van het falen. Het missen van een score in een wedstrijd moet er niet tot leiden dat jij je minder verzekerd gaat voelen.
Moeten we ons dan niet meer schuldig voelen wanneer we een schot of lay-up missen? Je hebt namelijk net verteld dat we ons kunnen ontwikkelen door naar onze fouten te kijken, maar nu hoef ik mij dus niet meer schuldig te voelen?
Het punt dat ik wil maken is dat er een verschil moet zitten in de mentaliteit die je hebt tijdens de training en tijdens de wedstrijd. Tijdens de training werk je aan je techniek, loopvermogen en mentale weerstand. Hier mag jij jezelf beoordelen om beter te worden. Jouw ontwikkeling en afbraak gebeuren dus tijdens de training en de ontspanning volgt tijdens de wedstrijd. Tijdens de wedstrijd laat je deze beoordeling los, om een hoge moraal of een gezonde dosis zelfvertrouwen te behouden. De beoordeling volgt in de wedstrijd door de coach. Hij bepaalt of jouw spel goed genoeg is voor jezelf en jouw team. Wanneer je eruit gehaald wordt, omdat je even niet lekker speelt, vraag dan wat je beter kunt doen. Zie het als een machine met tandwielen: welke tandwiel moet ik harder laten draaien om optimaal te presteren?
Laat het coachen aan de coach over, maar heb de juiste winnaarsmentaliteit (werk hard, speel slim, speel samen en doe dit met een intentie dat je het beter doet dan verwacht).
Ontwikkelen van een denkniveau
Je ziet nu in wat jouw sterke en zwakke punten zijn en dat je in een wedstrijd het falen kunt uitschakelen. Om dit laatste punt te versterken, wil ik nog een voorbeeld geven waarbij angst een rol speelt bij het maken van acties. Hiermee wil ik een bewustzijn of denkniveau creëren, waarbij jij inziet dat het tonen van initiatief of het maken van een actie altijd voordeel heeft.
Wanneer je met angst een actie maakt, twijfel je vaak wat je wilt gaan doen en reageer je te laat. Dit geeft de verdediger het voordeel dat hij goed in kan schatten wat jij wilt gaan doen.
Het voordeel van een aanvallende actie is dat de tegenstander/verdediger moet anticiperen en reageren op jouw actie. Dit betekent dat hij altijd een fractie later reageert dan jij, waardoor de aanvaller een noemenswaardig voordeel heeft. De actie levert, als hij goed wordt uitgevoerd, dus altijd een voordeel op voor jezelf en voor jouw team. Het zorgt er namelijk voor dat er wordt gescoord, er een assist wordt afgeleverd of een perfecte pass wordt gegeven. Als de verdediger bijvoorbeeld ‘reageert’ op jouw inside dribbel, heb je dus een kans dat hij/zij te laat is en een fout maakt. En dit zorgt er weer voor dat jij op de vrije worplijn komt te staan.
Dit is het voordeel van het maken van een actie zonder angst, maar juist met een verbeterd bewustzijn. Dit is het spelen met enthousiasme, wilskracht en energie om je ideeën te verwezenlijken.
Het falen moet dus niet gezien worden als iets negatiefs, maar als een mogelijkheid om het de volgende keer beter te doen. Als je dus op de training mis schiet, verwijt jezelf dan niks maar roep dan heel hard: “yeah failure!”. Het misschieten geeft jou de mogelijkheid om te kijken wat er mis ging en om het de volgende keer beter te doen.
Sommigen zullen zichzelf nu de vraag stellen waarom wij zulke wisselingen van stemming en zelfvertrouwen kennen. Wat als het zo is dat zelfvertrouwen een functie is in onze hersenen of een soort state of mind? Een functie die wij net als het licht aan en uit kunnen schakelen wanneer wij even niet in het donker willen staan. Misschien is het voor iedereen, op en buiten het veld, de taak om dit uit te zoeken en te kijken hoeveel invloed wij zelf hebben op ons eigen leven…
Michiel